Seguidores e seguidoras

domingo, 8 de abril de 2018

Chioglossa lusitanica, una sorpresa inesperada

  No me canso de recomendar a la gente que participe en los Atlas de distribución, sean de lo que sean. Lo que uno conoce al viajar por las cuadrículas asignadas gratifica siempre el tiempo dedicado. Y "NJ73" me ha traído la primera sorpresa mientras realizaba el primer transecto para el atlas de aves por la costa de Cedeira, en el extremo norte coruñés.


     La cuadrícula contiene bastantes kilómetros de acantilado marino, un hábitat difícil de prospectar.


 Islote en Punta Chirlateira (Valdoviño)

  La estación meteorológica de Punta Candieira registra habitualmente las mayores rachas de viento de la Península cuando entran los temporales; hasta 200 km/h cuando vino el Klaus! Ayer el viento era sólo moderado (pero frío como el demonio).

Cantera bajo la estación meteorológica

  Durante los transectos por la cuadrícula anoté las siguientes especies de aves  reproductoras, todas en grado de cría posible (es muy temprano): Gavilán (A. nisus), Halcón peregrino (F. peregrinus), Paloma torcaz (C. palumbus), Chochín (T. troglodytes), Acentor común (P. modularis), Zorzal charlo (T. viscivorus), Mirlo común (T. merula), Tarabilla común (S. rubicola), Petirrojo (E. rubecula), Mosquitero ibérico (P. ibericus), Reyezuelo listado (R. ignicapillus), Curruca rabilarga (S. undata), Curruca capirotada (S. atricapilla), Carbonero común (P. major), Carbonero garrapinos (P. ater), Herrerillo capuchino (L. cristatus), Pinzón común (F. coellebs), Camachuelo (P. pyrrhula), Verdecillo (S. serinus), Pardillo (C. cannabina), Escribano montesino (E. cia), Corneja negra (C. corone), Cuervo (C. corax). De todas formas las visitas buenas serán más tarde.

   Aprovechando que pasaba por allí decidí buscar bichos de los mios:

 Salamandra común (Salamandra  salamandra)

  El entorno también está fuertemente eucaliptizado por tierras de Cedeira.


     A pesar de todo varios manantiales despertaron mi curiosidad.


  Y saltó la sorpresa en el minuto cuarenta de partido: dos larvas de Salamandra rabilarga (Chioglossa lusitanica), una de las cuales se me escurrió porque no llevaba la "herramienta" adecuada (recordad que es necesario disponer de permiso para manipular anfibios).

 Larva de "Saramaganta" (Chioglossa lusitanica)

  Siempre es un placer encontrarse con nuestra pequeña joyita, 25 mm de puro endemismo galaico, pues es aquí donde la especie encuentra las condiciones idóneas para su vida. Aunque desconozco la tasa de crecimiento calculo que este ejemplar tendría un mes o menos. Según Salvador & García París miden 12 mm al nacer y según Galán alcanzan 40-45 mm antes de la metamorfosis.


  Algunos anfibios se especializan en ocupar cuerpos de agua mínimos, donde disfrutan de menos competencia. Entre los anuros el Sapillo pintojo (Discoglossus galaganoi) es un especialista en ocupar charcos minúsculos (aunque también freza en charcas más grandes). Y la Salamandra rabilarga habita muchas veces en manatiales y arroyos extremadamente pequeños, con apenas un dedo de agua.

Manantial típico rodeado de bosque disclimax de Eucalitus globulus.

  La mayoría de las especies cuando se encuentran en su dominio bioclimático ideal no son tan dependientes de un hábitat específico, como sí se muestran en otras comarcas biogeográficas no tan favorables. Me contaba Manuel Arzúa que en Inglaterra la Lagartija de turbera se encuentra por todas partes, hasta en jardines o dunas; pero en Galiza está confinada a turberas de media o alta montaña. De igual forma, la Salamandra rabilarga es muy difícil de encontrar por el interior mediterranizado de Galiza pero resulta frecuente y ampliamente distribuida por el extremo Norte, fresco y sin apenas sequía estival. Por eso a veces aparece en lugares asombrosamente degradados como un eucaliptal (donde jamás alcanzará las altas densidades que se dan en una fraga caducifolia, por supuesto).

  Me despido con una foto antigua de un ejemplar adulto, tomada hace seis años con la Fuji HS10:

Salamadra rabilarga (Chioglossa lusitanica) adulta

 Y la semana que viene seguiremos con anfibios.

8 comentarios:

  1. Moi boas,
    Moi bonitas os fotos e a entrada. Esa zona de Galicia é moi complicada de mostrear, como ben dis. A orografía enormemente heteroxenea e a escaseza de determinados tipos de hábitat (charcas por exemplo, complican moito o traballo). Ademais é unha zona de clima moi duro, onde desaparecen moitas especies. Que diría que ata especies tan común como Pelophylax perezi (ra verde) se rarifican tanto polo norte!! Sorte que nos dá tamén alegrias como as Vipera seoanei, as temporarias ou Chioglossas como esta. No eurosiberiano estremo é o que toca!!
    Unha forte aperta,
    Martiño

    ResponderEliminar
  2. O pior é o tempo, sempre moi malo nas horas que emprego para bichear (as tres-catro primeiras da mañá). Polas tardes adoita mellorar pero o 90% das xornadas amanecen con moitas nubes. E fai sempre vento. Desde logo é territorio hostil para hérpetos.
    Apertas.

    ResponderEliminar
  3. Nunca es tarde para aprender, se tenia que formar gente para esos casos como el tuyo,que tú tiempo como se es oro,y deberían enseñar en unos años gente voluntaria y así poder ,tener más informacion de las zonas,un saludo y bonito pots,mañana a Mallorca a trabajar un mes

    ResponderEliminar
  4. Nunca é tarde, non...Pensaba que xa estabas na central. Bon sitio Mallorca en Primavera. Se tes o domingo libre (cousa que dubido) vai dar un paseo por calquera campeiro. O mediterráneo en Primavera é marabilloso.

    ResponderEliminar
  5. Atopar unha xoia como a Chioglossa axuda a tirar para diante no medio do degradado entorno que temos por aquí arriba.

    ResponderEliminar
  6. Apontaba moi ben Martiño un día que todos os "mellores bancos do mundo" miran cara o mar. Ningún está orientado cara terra adentro. ¿Por qué será?
    Apertas, mestre Álvaro.

    ResponderEliminar
  7. Me aconsejó PABLO GARCIA RIVAS,que si podía ir ,que fuera al parque natural de la Albufera de Mallorca

    ResponderEliminar

Para comentar es necesario identificarse con nombre y apellidos