Seguidores e seguidoras

miércoles, 28 de enero de 2015

Ría de Ferrol; censo completo y comentarios

    Ya hemos terminado con los censos de aves acuáticas que habitualmente cubrimos desde la delegación de la SGHN en Ferrol (todos los humedales entre Ferrol y Ribadeo). Este año el tiempo no ha sido tan malo como en anteriores ocasiones e incluso hemos tenido días de sol.

  Lo más llamativo es que la ría de Ferrol ha sido la localidad con mayor número de aves, superando a la mismísima ría de Ortigueira gracias a las cifras de gaviotas. Como novedad, este año se ha cubierto el puerto exterior, sobre todo por el interés gaviotero que tenía (una buena idea de Paco Girón).  Os pongo todos los números y algún comentario:

- 4 Colimbos grandes (Gavia immer). Se consolida la localidad como lugar de invernada habitual
- 8 Zampullines chicos (Tachybaptus ruficollis)
- 2 Somormujos lavancos (Podiceps cristatus)
- 66 Zampullines cuellinegros (Podiceps nigricollis). Buena cifra. No ha superado el centenar como algún otro año, pero está muy bien.
- 2 Zampullines cuellirrojos (Podiceps auritus). He comentado en algún sitio que probablemente sea una de las localidades más regulares de Galiza para este escaso podicípedo. El grisegena está al caer, je,je
- 182 Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo). Bajón importante últimamente. Creemos que uno de sus dormideros principales puede estar ahora en la Planta de gas de Mugardos, algo que dificulta el censo por tratarse de una instalación industrial privada. Pero de todas formas pienso que su número ha bajado de verdad.
- 13 Cormoranes moñudos (Phalacrocorax aristotelis)
- 2 Garcetas grandes (Egretta alba). Una de las especies más representativas de la ría. Esta no falla.
- 169 Garcetas comunes (Egretta garzetta). Nuestra ría sigue siendo uno de los principales humedales para la invernada de este ardeido en toda la costa cántabro-atlántica española. Al igual que en el caso de la especie siguiente, las altas cifras de estos últimos años  probablemente sean debidos a la mejor cobertura y experiencia de los que censamos, y no tanto a un incremento real.
- 151 Garzas reales (Ardea cinerea)
- 2 Anades frisos (Anas strepera)
- 267 Anades reales (Anas platyrhynchos). En Diciembre se alcanzaron cifras bastante más altas (debido al paso tardío, supongo), pero en Enero siempre hay un descenso apreciable. No obstante podemos catalogar esta cifra de floja, si comparamos con años o décadas atrás. Igualmente durante el mes de Enero no fué posible localizar anátidas como A. penelope y A. acuta, que sí estuvieron presentes hasta Navidades.
- 1 Porrón moñudo (Ayhya fuligula)
- 1 Serreta mediana (Mergus serrator)
- 15 Chorlitejos grandes (Charadrius hiaticula)
- 2 Chorlitos grises (Pluvialis squatarola)
- 131 Correlimos comunes (Calidris alpina) Se mantiene en los 100-200 ejemplares habituales contabilizados anualmente desde que se conocen mejor sus hábitos de alimentación y descanso.
- 1 Zarapito trinador (Numenius phaeopus)
- 1 Archibebe común (Tringa totanus). Novedad. Que yo sepa sólo había invernado antes en 1997.
- 1 Archibebe claro (Tringa nebularia)
- 56 Andarríos chicos (Actitis hypoleucos). Desde el "Klaus", que parece que les afectó mucho, no levanta cabeza. Si hace cinco ó diez años hubiésemos censado esta limícola con la metodología que empleamos ahora estoy seguro que habría superado los 100 ejemplares ampliamente todos los inviernos.
- 27 Gaviotas cabecinegras (Larus melanocephalus)
- 2519 Gaviotas reidoras (Chroicocephalus ridibundus). La especie más abundante, como siempre. Mantiene un número muy estable alrededor de las 2000-2600 aves. Al contrario de lo que está pasando en otros humedales, parece que no se aprecia declive en esta urbanizada y contaminada ría (lo comentaba con Toñete Sandoval)
- 3 Gaviotas canas (Larus canus). Mi gaviota favorita ha vuelto!
- 81 Gaviotas sombrías (Larus fuscus)
- 1046 Gaviotas patiamarillas (Larus michahellis). Se notó la visita del equipo de Paco al Puerto Exterior de Ferrol.
- 9 Gaviones (Larus marinus)
- 1 Charrán patinegro (Sterna sandvicensis). Y gracias. Una cifra ridícula. Normalmente se observan 5-15 charranes. No sé que les ha pasado este año.
- 3 Martines pescadores (Alcedo atthis)

Total: 29 especies  4766 individuos

  Os dejo con unas fotos de nuestra estrella más mediática:


Zampullín cuellirrojo (Podiceps autritus) entre cuellinegros (P.nigricollis)

 Un saludo.

lunes, 19 de enero de 2015

Pruebas fotográficas con un Podiceps auritus

  La gente me está pidiendo constantemente información y consejos sobre las cámaras bridge. Tengo pendiente hacer un post para comparar lo que supone disparar en modo automático y en manual (non o esquezo Paco!). Hoy, aprovechando una visita de control en la ría de Ferrol estuve haciendo unas pruebas con el modelo más glamuroso que tenemos: el Zampullín cuellirrojo. Uno de los dos ejemplares que están invernando aquí se acercó un poquillo al muelle de Barallobre en compañía de un cuellinegro.

 Zampullín cuellirrojo (P. auritus, izda) y cuellinegro (P. nigricollis, dcha)

 Cuellirrojo haciendo unos estiramientos



Diseño posterior de la cabeza en auritus

   La verdad es que, como me decía Álvaro el otro día, cada vez veo más cosas que no me gustan en las fotos que hago. Eso significa que voy aprendiendo.
   La siguiente imagen me habría parecido estupenda hace dos años, pero ahora le veo fallos importantes. En este caso concreto probablemente más debidas a las limitaciones técnicas de la máquina que a las mías (esa nitidez tan cutre con altos contrastes acaba conmigo....). Aunque también puede ser defecto mío a la hora de editar y escoger los valores de la "máscara de enfoque".

 Zampullín cuellinegro (Podiceps nigricollis)


      Muchos me preguntáis si vale la pena disparar en RAW y mi respuesta es siempre la misma: SI., por supuesto! Si queréis ver la diferencia mirad las dos siguientes fotos. La primera es una imagen en formato JPEG, que es en el que disparais muchos de los usuarios de bridge.  La segunda es la misma imagen pero disparada en RAW y posteriormente editada con el software DPP, modificando los valores de altas luces, contraste RGB y máscara de enfoque:


Sup:  Foto JPEG  Inf: Foto RAW

    Otra muestra con otra foto distinta. La primera es la foto JPEG y sin recortar, a tamaño completo; la segunda es RAW, editada y recortada:


Zampullín cuellirrojo (Podiceps auritus
Canon SX50    ISO 200   F:7,1   V: 1/400 seg

  Bueno seguro que algunos os va a gustar esta entrada. Ha sido una cosilla improvisada para desconectar de tanto censo.

domingo, 18 de enero de 2015

A Frouxeira. Informativo última hora.

    Esta manhá achegava-me à Frouxeira para ver o estado da canle de desaugue aberta pola Conselharia em Novembro. E puiden comprovar que o mar volveu-na fechar outra vez.
    Porque nom é a primeira vez que acontece isto neste inverno; assi que esperemos que as marés volvam abri-la de novo. Seria a melhor das notícias. E digo isto porque este feito suporia um indício de que o traçado desenhado pola Junta de Galiza, e que os seus técnicos consideram a original, foi-se consolidando. Logo dos esperpentos de anos anteriores, nos que a própria Junta se negava a intervir de nengumha maneira mentras, pola contra, algúns iluminados anunciavam pouco menos que a fin da lagoa por culpa destas aperturas mecánicas, semelha que a sensatez imperou. Nom imaginades como me alegra, de verdade.


      Os lectores e lectoras sabem que eu sempre defendim a intervençom.  Segundo o Estudo de Conservaçom recente aprovado, digamos que a ideia é fazer pequenas aperturas controladas por um traçado considerado original (marcado coa linha azul claro na imagem anterior) que evitem o desbordamento da lagoa. A mim vale-me, com tal de que nom se chegue à situaçom de anteriores invernos.
  Sem embargo o mar de Valdovinho semelha nom estar moi dacordo con este traçado; que nom discuto se é o original ou nom, pois eu disso nom entendo, mas há diferentes opinións ao respeito. Em calquer caso, coa actual fisonomia da barra dunar, nom sei eu se poderá asentar-se coma definitiva esta canle. Lembremos que nos últimos invernos a lagoa acabóu abrindo espontáneamente polo ponto "tradicional" (marcado em azul escuro na foto), o qual provocou um muito maior baleirado.


       Agora que se fechou a canle (esperemos que por pouco tempo) o nível hídrico está a subir. E as aves vam ocupando pouco a pouco as ribeiras assolagadas e as charcas interiores do canaval. Os censadores que visitem nestes momentos a Frouxeira ham ter sérias dificuldades para censar algumhas espécies. Por isso falava da importáncia de conhecerem os humidais e de serem um pouco flexíveis coas datas de referência para conseguir censos mais eficientes, que é o de que se trata.


   A peste constitúe, por méritos próprios, úm dos principais problemas para os censadores e censadoras nos humidais litorais galegos. Na Frouxeira as limícolas hai anos que escolhem a costa rochosa próxima e os pequenos ilhotes para descansar (este ano tivem que as censar assim).

Limícolas no ilhote marinho da Percebelheira 

     Em fim, a ver se este "traçado da Junta" acava por se consolidar dumha vez e deixamos de falar da canle da Frouxeira (estou moi farto já...)

sábado, 17 de enero de 2015

Problemas e dificultades á hora de censar

   Este fin de semana é o momento central que os expertos determinaron como máis idóneo para contabilizar a poboación de acuaticas invernantes en España (e creo que en todo o Paleártico occidental). Lóxicamente o ideal sería que os censos de todas as localidades fosen realizados simultáneamente e na mesma xornada, algo que implicaría unha loxística complicadísima, prácticamente imposíbel. A partir daí, temos que entender que os censos son polo tanto unha aproximación o máis exacta posíbel ao número real de aves.
  Os frecuentes movimentos que fan as acuáticas durante a invernada, ben sexan debidos a unha brusca vaga de frío (caso das Avefrías ou Píllaras, por exemplo) ou ben aos hábitos propios nalgunhas especie (aves mariñas, p.ex.) son un problema para os censadores. Estámolo vendo estes días cos Gansos cabecinegros (Branta bernicla). Se cando fixen o censo hai uns días tiñamos 2 ex. na ría de Ortigueira, esta semana aparecían ata 9 individuos, dos que esta mañá xa non localicei ningún!

Mobella grande (Gavia immer)

   Por iso digo que temos que entender que vai haber sempre "duplicidades" (conteos repetidos dos mesmos exemplares) desde o momento en que o período de censo se estende varias semanas. Sen embargo debemos adaptarnos e intentar minimizar estas duplicidades que tanto odiamos os censadores.

  Hoxe realizaba unha visita para afinar detalles do censo xa terminado de Ortigueira. A verdade é que tiña algo de medo de que a variación de tempo tan forte que houbo esta semana provocase grandes cambios nas cifras de aves, algo que implicaría mesmo replantexarse de novo a realización do censo. Afortunadamente puiden constatar que apenas houbo movimentos con respecto aos números de días atrás.  As únicas novidades detectadas foron máis gaivotas canas adultas (Larus canus): 2, e máis Cullereiros (Platalea leucorodia): 19.  E tamén puiden precisar un pouco mellor as cifras de Chroicocephalus ridibundus (146) e de Calidris canutus (11).


 Gaivota cana (Larus canus) adulta

    Outro problema ao que nos enfrentamos nesta esquina peninsular son os EUCALIPTOS. Non, tranquilos, non vou falar de que secan os pequenos cursos de auga, que empobrecen os solos e a biodiversidade, do seu terríbel impacto paisaxístico, etc, etc... Falo da súa influencia na actividade censadora.

 Enseada de Mera, con pantalla arbustiva autóctona

     Arriba temos a imaxe dun dos principais pontos de observación ornitolóxica da ría. Como vedes a presenza de arbores e arbustos autóctonos (Loureiro, Ameneiro, Figueira,..) obstaculiza a visión e impede unha cobertura visual completa, especialmente cando teñen folla as caducifolias. Isto pasa a veces, pero debido ao escaso desarrollo destas especies arbóreas e ao teren folla caduca non supón dificultades insalvábeis. Ademáis as ribeiras fóron históricamente terreos adicados a cultivos e prados.

    Pero mirade agora a pantalla completa que supón a implantación masiva do Eucalipto en toda a costa norte galega:

 Muro de Eucaliptos (Eucaliptos globulus)

   Porque unha das maiores dificultades a que nos temos que enfrentar os censadores nas rías galegas ( aparte do vento, da chuvia, a falta de luz ou da accidentada xeografía costeira) é a "falta de visión". Cando conduzo pola estrada que recorre a ribeira occidental da ría de Ribadeo e vexo todo absolutamente infestado por esta árbore maldita, danme ganas de matar a alguén. Porque mira que facilitaría o censo non ter aquela pantalla horrible. Mirade senón como era o litoral galego antes da chegada da outra peste.

Cabanas, A Coruña (foto tirada de Internete)

    ¿A que parece Inglaterra? Estou recopilando fotos antigas para facer algún día un post especial sobre estes cambios na paisaxe litoral.

   Desde esta explanada había un estupendo observatorio para censar os Asubiadores con marea baixa hai quince anos. Agora levantouse o "Muro de Berlín" e houbo que abandonar aquel mirador fantástico.

Plantación recente de eucaliptos obstaculizando a visión

     Como vedes a actividade de censar case é unha ciencia en si mesma. Para min, e xunto cos Atlas, é a parte da ornitoloxia na que máis podemos aportar os afeizoados, pois apenas esixe máis que un pouco de experiencia en identificación, en conteo e coñecer os sitios (porque os traballos de ecoloxía ou bioloxía das especies xa implican unha dedicación e unha sistemática moito máis rigorosa e esixente, non asequíbel para todas as persoas).

  Eu si creo que hai renovación xeneracional na ornitoloxía, pero maiormente están a escoller a parte menos importante da mesma; a parte que ten menos interese científico e conservacionista. E xa sabedes a qué me refiro ;)

miércoles, 14 de enero de 2015

En la ría de Ferrol

      Hoy me he cogido un día libre en el chollo y he aprovechado para censar la ría de Ferrol con pleamar, a ver como estaba la cosa. Lo más noticiable es que siguen los cuellirrojos (Podiceps auritus) pero sin embargo saqué un número bastante bajo de cuellinegros (Podiceps nigricollis). De todas formas el censo de verdad lo voy a hacer más tarde, con Paco, Silvar y algún compañero más.
  Eso si, confirmé la invernada del Archibebe común (Tringa totanus). Tendría que repasar todos mis cuadernos de campo y los censos publicados, pero creo que se trata de la primera cita de invernada para la especie aquí.

 Archibebe común (Tringa totanus) entre correlimos

   Las limis, bien: 15 Chorlitejos (Charadrius hiaticula) y 131 Correlimos (Calidris alpina) en "su" playa de San Valentín, Fene.
  Por ser un día laboral imagino, la playa estaba libre de La peste. Estas fotos muestran el aspecto que debería tener este lugar cualquier día del año si no fuese por la presencia insoportable de los perros y sus dueños.


   Daba gusto ver las aves descansando tan tranquilas en una playa gallega. Tuve que frotarme los ojos para comprobar que era de verdad.

 Correlimos comunes (Calidris alpina), en primer plano

  De regalo, la gaviota más bonita y delicada de nuestra ornitofauna (es una opinión). Un inmaturo de Cana (Larus canus) destacaba entre el bando de reidoras que usan la playa para descansar cuando el virus no está presente. Le tomé una foto lejana.

Gaviota cana (Larus canus) joven

    Siempre me ha parecido una gaviota muy hermosa.

lunes, 12 de enero de 2015

Ría de Ortigueira, censo completo 2015

     Normalmente a data de referencia para cubrir as principais localidades de invernada é a fin de semana central de Xaneiro. Non obstante ás veces convén apartarse deste principio de carácter xeral e aproveitar condicións máis favorábeis, como a meteoroloxía ou as mareas, para mellorar a eficacia.

     Ortigueira é un humedal complicado, debido á súa recurtada xeografía e á forte incidencia mareal, ao igual que ocorre nas outras rías galegas e cantábricas. Se a isto sumamos que o número de días con meteoroloxía adversa (fortes ventos e chuvias) soe ser moi elevado, pois vendo o calendario de mareas e a predición meteorolóxica, este ano adiantei un pouco o censo alí.


   Contei coa axuda de Ricardo Hevia, que me controlou a gaivotada en Cariño mentras eu facía Ladrido e Espasante. Aproveito para agradecerlle aquí, en nome da SGHN, a súa colaboración desinteresada. Como a publicación dos censos pode retrasarse moito tempo, vou darvos os datos provisionais correspondentes ao Censo realizado esta semana:

1     Mobella grande (Gavia immer)
8     Mergullóns de pescozo negro (Podiceps nigricolllis)
14   Mergullóns pequenos (Tachybaptus ruficollis)
110 Corvos mariños reais (Phalacrocorax carbo)
6     Corvos mariños cristados (Phalacrocorax aristotelis)
30   Garzotas (Egretta garzetta)
6     Garzas brancas (Egretta alba)
33   Garzas reais (Ardea cinerea)
14   Cullereiros (Platalea leucorodia)
2     Gansos de cabeza negra (Branta bernicla)
880 Asubiadores (Anas penelope)
35   Patos frisados (Anas strepera)
489 Alavancos (Anas platyrhynchos)
242 Patos rabilongos (Anas acuta)
56   Patos culler (Anas clypeata)
350 Cercetas (Anas crecca)
3     Pentumeiros (Melanitta nigra)
3     Mergos cristados (Mergus serrator)
214 Gabitas (Haematopus ostralegus)
6     Avefrías (Vanellus vanellus)
8     Píllaras reais (Charadrius hiaticula)
127 Píllaras cincentas (Pluvialis squatarola)
10   Pilros tridáctilos (Calidris alba)
410 Pilros comúns (Calidris alpina)
9     Pilros grosos (Calidris canutus)
5     Becacinas (Gallinago gallinago)
515 Mazaricos reais (Numenius arquata)
89   Mazaricos chiadores (Numenius phaeopus)
7     Mazaricos rabinegros (Limosa limosa)
88   Mazaricos rubios (Limosa lapponica)
1     Bilurico escuro (Tringa erythropus)
121 Biluricos claros (Tringa nebularia)
76   Biluricos comúns (Tringa totanus)
23  Biluricos das rochas (Actitis hypoleucos)
3    Gaivotas cabecinegras (Larus melanocephalus)
78  Gaivotas choronas (Larus ridibundus)
1    Gaivota de Bonaparte (Larus philadelphia)
1     Gaivota cana (Larus canus)
524 Gaivotas patimarelas (Larus michahellis)
94   Gaivotas escuras (Larus fuscus)
15   Gaivotóns (Larus marinus)
5     Carráns cristados (Sterna sandvicensis)

 Total especies: 42
 Total aves: 4.634

 Ademáis observáronse as seguintes especies de aves non acuáticas pero si asociadas a estes hábitats:

1 Águia pescadora (Pandion haliaetus)
1 Tartaraña das xunqueiras (Circus aeruginosus)
5  Picapeixes (Alcedo atthis)


  En fin, menos especies e menos aves do habitual, pero dentro do previsíbel logo de ver os números tan baixos que había noutras localidades do NW peninsular. Isto vai por ciclos, e neste inverno evidentemente tocaba unha invernada moi pobre. Especialmente cativos parecen os números de anátidas e gaivotas, aínda que penso que obedecen a causas diferentes.

domingo, 11 de enero de 2015

Sorpresa en el censo de Ortigueira (B.b.hrota)

    Aunque uno no es especialmente obsesivo con eso de las rarezas, pues a veces ocurren estas cosas. Hoy, mientras censaba la ría de Ortigueira, observaba dos Barnaclas carinegras (Branta bernicla). Hasta ahí todo normal. La noticia es que uno de los ejemplares, que aparecía solitario en O Cavalar para luego juntarse con el otro en la ría central, parece ser de la subespecie Branta bernicla hrota, reproductora en Groenlandia y las islas Spitsbergen, y que está catalogada como rareza a nivel estatal, pienso.


    En nuestro país aparece de vez en cuando (hace unos años fué un grupo de 3 ej. descubierto por Miguel Fernández en la playa de Cedeira), normalmente en el paso de Octubre-Noviembre. Así que estas citas de individuos invernantes son bastante raras, por lo visto.


      Ya me están preguntando por el móvil cómo hacer para verlas. Bien, si esta barnacla groenlandesa se comporta como las barnaclas carinegras europeas, lo normal es que durante el período de bajamar esté alimentándose en los intermareales de la ría central. El mejor punto de observación en estas circunstancias es el muelle de Ortigueira (igual que para muchas otras cosas).  Cuando suba la marea, las carinegras se dirigen habitualmente a la zona de O Cavalar o bien a la más apartada ensenada de Ladrido. Por lo tanto si queremos buscarlas con la marea llena, habrá que ir a los pequeños embarcaderos de O Cavalar (por la carretera que circunvala el monte de Ortigueira) y de Ladrido (por la carretera general en dierección Espasante).
  En ambos casos (plemar o bajamar) se trata de una anátida bastante fácil de localizar en esta ría, al menos la subespecie bernicla.
 

     Las fotos están tomadas desde un distancia brutal de aproximadamente 900-1000 m, y con una luz bastante escasa. Pero gracias a mi pequeñaja (Canon SX50) podéis ver uns fotos muy dignas, en las que podemos comparar ambas subespecies. La B.b. hrota está a la derecha en todas las fotos.

Barnaclas carinegras (B.b.bernicla, izda y B.b. hrota, dcha)

  Bueno, ésta ha sido la sorpresa imprevista de la jornada.

sábado, 10 de enero de 2015

Censos de acuáticas invernantes. Metidos en faena.

  Pois máis un ano estamos de novo entregados aos censos de aves acuáticas invernantes que se realizan en toda Europa a mediados de Xaneiro. E como sabedes eu participo nos que facemos, de maneira voluntaria, os membros da Sociedade Galega de Historia Natural. A Xunta e o Ministerio de Medio Ambiente coordinan tamén os seus propios censos, de maneira que úns vamos por un lado e outros polo outro. Cousas que pasan...


  A nivel persoal é o traballo de campo ao que máis horas e esforzo adiquei (aínda que co Atlas de hérpetos tamén foi seria a cousa). Este verán cumpriranse trinta anos desde o que técnicamente supuxo o meu primeiro "censo": unha concentración de 500 Alavancos mudando na ría de Ferrol. Como lle dicía a Quique, censar é unha actividade moi aditiva. E cada ano que pasa, a medida que ún vai coñecendo os humidais, a fenoloxía ou o comportamento das aves que neles sedimentan, vólvese máis apaixoante. E cada inverno aprendes cousas novas.


 Cisne bravo (Cygnus cygnus) na lagoa da Frouxeira

     Ao igual que o ano pasado Paco Girón e máis eu levamos a maior parte do traballo na zona entre Ferrol e Viveiro; localidade ésta que, xunto coa ría do Barqueiro, decidía cubrir eu hoxe.

    Aproveito para comentar o descenso espectacular no número de gaivotas sedimentadas nas nosas praias. É algo que levo observando desde hai varios invernos. Daquelas bandadas de moitos centos ou millares de larus, pasouse a grupiños de 100-200 aves en moitas ocasións, independentemente das circunstancias climatolóxicas.
    Nalgún caso o selado dalgún grande vertedoiro urbán pode estar detrás deste diminución (como o de Mougá, en Ferrol). Se embargo creo que a causa principal é esa que todos pensamos: a peste.
  Resulta unha quimera visitar unha praia galega sen ter que soportar a visión de varios cans soltos correndo e asustando todo canto se move. Non hai moito Ricardo Hevia compartía esta opinión mentras me explicaba a desparición dos láridos tamén na praia de Cariño. Desde logo é unha das novidades máis importantes que notamos os que xa levamos uns aniños nisto.

 Patos cristados americáns (Aythya collaris) na Frouxeira, Valdoviño

      Nos últimos lustros, o frío semella que desapareceu do noso continente, para cargar con toda a súa furia sobre outras partes do mundo. Unha das miñas afeizóns é a climatoloxía, e veño observando que, por exemplo nos EEUU, están a padecer unha serie de invernos realmente crús últimamente. Penso que esa é a causa da actual abondancia de raridades neárticas.
    Pola contra, o benigno do clima en Europa, fixo desaparecer os grandes números de invernantes que décadas atrás eran habituais. E ollo, porque son precisamente eses números (e non as raridades) as que aportan importancia relativa aos nosos humidais. Pensade que ún dos principais criterios para incluir un humidal na categoría Ramsar é que o número de exemplares dunha especie determinada supoña o 1% do total europeo ou o 10% do total español. Ribadeo, segundo este parámetro, debeu perder hai tempo esta categoría (polo descenso de Anas acuta).
     Así que o das rarezas está moi ben, pero os grandes números de aves comúns serán os que determinen se unha localidade posúe ou non categoría internacional e, polo tanto, será máis doado conseguir a súa protección. Tentei explicar isto moitas veces, pero o persoal segue sen entendelo.

Mergullón de pescozo negro (Podiceps nigricollis) en Viveiro, Lugo

     Finalizo cun dato:  38 Biluricos das rochas (Actitis hypoleucos) censados esta mañá na ría de Viveiro, nunha área controlada dunhas 90 ha con hábitat axeitado. Na miña opinión pode ser quizá unha das densidades máis elevadas de Galiza (e case me atrevo a dicir que de España).

domingo, 4 de enero de 2015

Lagoa da Frouxeira, 4-01-2015

   Esta mañá visitei a lagoa de Valdoviño, que baixou un pouco e mantén un nível de auga óptimo para a sedimentación de acuáticas (e tamén para a súa observación). Nestes momentos, A Frouxeira ten unhas condicións ideais de auga e de aves para aquelas persoas que estean empezando e teñan interese na práctica dos censos. Lembrade que falamos dunha das lagoas máis importantes de Galiza para as aves acuáticas (a máis importante, desde o meu ponto de vista) e agora mesmo está realmente preciosa e chea de vida. Iso si, levade telescopio, que as distancias non son pequenas.


    Alí fixen un censo rápido, do que podemos destacar o seguinte:

- 21+  Mergullóns pequenos (Tachybaptus ruficollis). Parei pouco tempo e os mergullóns aquí necesitan un conteo máis pausado.
- 20 Corvos mariños reais (Phalacrocorax carbo)
- 1 Cisne grande (Cygnus cygnus) alimentándose na Baía da Lontra
- 1 Ganso de cabeza negra (Branta bernicla)
- 4 Asubiadores (Anas penelope)
- 176+ Alavancos (Anas platyrhynchos). Hai 200+ seguro.
- 6 Patos culler (Anas clypeata)
- 90+ Cercetas (Anas crecca)
- 86 Patos frisados (Anas strepera)
- 6 Patos cristados (Anas fuligula)
- 1 Pato cristado americán (Aythya collaris)
- Patos chupóns (Aythya ferina). Primeiro contei 76+ co telescopio mentras estaban activos; máis tarde, co bando en repouso, contei 90 cos binóculos desde moita distancia.
- 1 Tartaraña das xunqueiras (Circus aeruginosus) femia/xuv
- 90 Galiñolas negras (Fulica atra)
- 3 Rascóns (Rallus aquaticus) escoitados na canaveira

 Cisne a outras acuáticas na "Baía da Lontra"

    As cifras cuantitativamente son baixas este ano, como en todas partes. Sen embargo e a pesares da invernada tan frouxa a nivel xeral, a diversidade de anátidas está a ser bastante boa este inverno na lagoa. Acabo e xa vos deixo cunhas fotos da xornada.

 Ganso de cabeza negra (Branta bernicla)

 Cercetas (Anas crecca)

 Chupóns e outras acuáticas no centro da lagoa

 Patos chupóns (Aythya ferina)

Cisne bravo (Cygnus cygnus)

  E a semana que vén, comezan os censos que facemos a S.G.H.N. Toca currar!!

sábado, 3 de enero de 2015

Unas cuantas fotillas más de la ría de Ferrol

  Ayer preferí publicar una entrada monográfica sobre el cuellirrojo, pero tengo más fotos chulas de la ría.
   Este invierno, que yo sepa, sólo ha venido 1 Garceta grande (Egretta alba); pero eso sí, se deja fotografiar maravillosamente en su muelle favorito de O Seixo (Mugardos) si hacemos las cosas bien.


     Al contrario que la Garza real (Ardea cinerea) se diría que tiene preferencia por presas de pequeño tamaño. Si a aquella es habitual viéndola "atrangantarse" con presas de mediana o gran talla tales como Múgiles, Sollas o Anguilas, la Garceta grande consume normalmente pequeños pececillos que, viendo las fotos, pueden ser góbidos (Gobiidae spp) o blénidos (Blenniidae spp). Pero la ictiología no es mi fuerte y se agradecen correcciones.
     Que conste que este comentario sobre alimentación es un apunte de mis observaciones sobre los ejemplares invernantes en los humedales de Ferrol, ojo, no pretende ser una tesis doctoral sobre dinámica predatoria de las comunidades de ardeidos... Imagino que en los lugares de reproducción la cosa puede cambiar radicalmente y ambas especies igual se especializan en aquellas presas que constituyan la base de la pirámide trófica en sus diferentes hábitats de cría, tales como anfibios, rodedores o carpas. Un asunto interesante al que voy a dedicar un poquillo más de atención a partir de ahora.

Canon SX50   ISO 125    F: 7,1   V: 1/160 seg


      Es una modelo muy agradecida que se deja hacer bien (no como otras...)



 Canon SX50    ISO 80     F: 7,1    V: 1/320 seg.

Garceta grande (Egretta alba)
 Canon SX ISO 160   F: 7,1   V: 1/200 seg

     La Serreta mediana (Mergus serrator) sigue por aquí.


 Serreta mediana (Mergus serrator) hembra/juvenil

    Aunque la noticia esta semana ha sido sin duda el regreso del Zampullín cuellirrojo (Podiceps auritus), que tiene en la ría de Ferrol uno de los cuarteles de invernada más regulares de la Península Ibérica. Al poco de llegar, ya se han integrado en el bando de cuellinegros (Podiceps nigricollis)

 Zampullines spp (P. nigricollis + auritus)

    Una de las ventajas de las cámaras bridge es que, sin cambiar de objetivo, puedes pasar de tomar imágenes de ultra-zoom a panorámicas amplias (e incuso gran angular). Unas imágenes que ayudan a que los lectores se sientan más partícipes de la experiencia.
 
 Zampullín cuellirrojo con el barrio de Caranza al fondo
   
Mi zampullín, mi "curro" (el astillero del fondo) y el casco viejo de la ciudad

     Con la misma, metemos zoom a la pequeñaja y.... voilà:


Zampullín cuellirrojo (Podiceps auritus
Canon SX50   ISO 80    F: 6,5   V: 1/250 seg

  Bueno, y mañana será otro día.