Seguidores e seguidoras

viernes, 31 de enero de 2014

"Lorenzo", vuelve!!

  Esta mañana consultaba la prensa y me enteraba de que este invierno 2013-2014 está siendo extremadamente lluvioso, comparable a los de 2000-2001 y  1987-1988 (lavozdegalicia). Obviamente para los residentes en la costa gallega tampoco era necesario leer esa "revelación" para darnos cuenta de lo que hay. Ni tampoco nos hacen falta las estadísticas para comprender lo que venimos soportando desde hace unos meses.


   No obstante pongo unos datos de Meteogalicia. Unos datos que tampoco reflejan realmente la sensación insoportable que tenemos por esta tierra cuando nos viene un invierno como éste. Y digo "invierno" cuando quiero decir más bien "período invernal", que por aquí suele comenzar a mediados de Octubre y acabar en Enero. Este período está caracterizado en nuestro litoral por la aparición continuada de sucesivas borrascas atlánticas, una tras otra. Estas borrascas descargan toda su rabia en Galiza y convierten nuestro invierno probablemente en uno de los más lluviosos de toda Europa. Aunque en el interior del país (Sur de Lugo y Ourense), que posee un clima más mediterranizado y continental, es apreciablemente menos húmedo que en la costa atlántica. Pero, a cambio, es bastante más frío, eso si.

 Datos de Meteogalicia para la estación de Ferrol:

Octubre 2013      242 mm y 20 días de precipitación superior a 1 mm.
Noviembre 2013 163 mm. y 20 días de pr. sup. a 1 mm.
Diciembre 2013  172 mm.  y 19 días de pr. sup. a 1 mm
Enero 2014         282 mm.  y 29 días de pr. sup a 1 mm

 Como digo, los números no son capaces de transmitir esa sensación de humedad asfixiante, de oscuridad constante, de tristeza anímica, que nos invade a todos durante estos meses tan desapacibles. De la misma manera que yo no puedo imaginar lo que supone vivir un verano en la sartén del Guadalquivir (Jaén, Sevilla, etc) o sufrir el gélido invierno de Siberia, difícilmente se conoce lo que significa el invierno gallego si no se ha pasado. Cuando vienen años secos pues no es gran cosa. Pero cuando toca como éste... hay que vivirlo, de verdad.

  En mis cuadernos de campo tengo las anotaciones correspondientes a aquellos inviernos que, hasta ahora, mantenían el record de lluvia. Y os puedo asegurar que las aves lo  notan; y mucho. No se trata sólo de que el invierno europeo esté siendo inusualmente suave, con cifras record en humedales británicos (BBC), algo que retiene muchas anátidas y limícolas por allí; sino que las aves de aquí, simplemente, se piran. Especies como Garcetas comunes, Porrones, Fochas o algunas limícolas, presentan ahora mismo cifras raquíticas. Y tenemos que darnos cuenta que los contingentes de invernantes de estas aves suelen aparecer mucho antes de que entre el frío en esos países (Agosto-Octubre). De hecho, si comparamos las cifras de acuáticas en cualquier humedal costero gallego de Diciembre con las de finales de Enero veremos, seguramente, que han descendido mucho. Y eso, evidentemente, no podemos achacarlo a la climatología tan suave que están teniendo en los países de Europa Occidental. Así que hay otras causas que hacen que los períodos de tanta precipitación empobrezcan la riqueza ornítica de nuestros humedales. Algo a lo que llevo dando vueltas muchos días. Y, sobre lo que ya tengo mis propias conclusiones, fruto de muchas horas de campo y de la observación no sistemática en mis humedales habituales (Ortigueira o A Frouxeira)

 Un saludo.

lunes, 27 de enero de 2014

Invernada de acuáticas 2014. Una valoración breve.

Terminadas las fechas hábiles para los censos de acuáticas, podemos hacer ya una valoración de los resultados en la zona norte (Ferrol-Ribadeo), que yo coordino para la SGHN, y en la que encontramos un total de siete rías, dos lagunas litorales y un embalse. Como siempre, la climatología, la nuestra y la del Occidente europeo, han determinado en gran parte los resultados. Por familias podemos destacar lo siguiente:

- Colimbos y somormujos. Espectacular ha sido la cifra de 8 Colimbos grandes (Gavia immer) en la contaminada ría de Ferrol. Además se ha vuelto a censar el Zampullín cuellirrojo (Podiceps auritus) en sus localidades habituales de Ferrol y Ortigueira. El Cuellinegro (Podiceps nigricollis) parece haber descendido notablemente en Ribadeo en los últimos años. Pero la ría de Ferrol se mantiene como un lugar importantísimo a nivel gallego, y diría que incluso a nivel de estado, superando de nuevo el centenar de individuos.

- Garzas y similares. Como viene siendo habitual, la Espátula (Platalea leucorodia) y la Garceta grande (Egretta alba) siguen en paulatino aumento. La primera con una cifra importante de 19 ejemplares en Ortigueira. La segunda con observaciones en sus localidades habituales de Ortigueira, Ferrol y este año, además, también en la laguna de Valdoviño. Al contrario, pocas Garcetas comunes (Egretta garzetta) tanto en Ribadeo como en Ortigueira. Varias decenas de Garcillas bueyeras (Bubulcus ibis) continúan invernando en las rías cantábricas de Foz y Ribadeo, donde tienen amplias praderas con ganado que tanto les gustan (si les gustasen los eucaliptos, en Ortigueira las contaríamos por miles!!)

- Anátidas. Como era previsible, números muy pobres. Incluso pobrísimos, diría yo, en el caso de especies como Cerceta común (Anas crecca) o Azulón (Anas platyrhynchos), algo especialmente notorio en los dos principales "humedales pateros": Ortigueira y Ribadeo. El Silbón (Anas penelope) y el Rabudo (Anas acuta) han tenido buenas cifras en Ortigueira (aprox. 1300 y unos 140 respectivamente), pero raquíticas en Ribadeo, que en tiempos fué uno de los principales cuarteles de invernada de España para ambas spp.
   Los patos buceadores (Aythya spp) prácticamente no han aparecido este año, algo a lo que ya nos tienen acostumbrados últimamente. Aquellas cifras de los años 80-90 en Doniños, Forcadas o Ribadeo han pasado definitivamente a la historia. Únicamente A Frouxeira parece contar con presencia regular de porrones; y este año casi ni eso. El Negrón común (Melanitta nigra), quizá debido a la sucesión de temporales marítimos que hemos tenido, ha mantenido un número digno en Ortigueira (21+). Es una pena que no se pudiera observar en Cedeira el grupo de 27 ejemplares que había a finales de Diciembre, y que probablemente era el récord de la localidad.


- Limícolas. Regular.... Como siempre las especies mayores (Zarapitos, Ostreros, Agujas) se han comportado, con cifras importantes sobre todo en Ortigueira. La ausencia de frío en el continente (y en la Meseta) ha impedido que aparecieran por aquí Avefrías (Vanellus vanellus) o Chorlitos dorados (Pluvialis apricaria). Aunque el Chorlito gris (Pluvialis squatarola) ha presentado cifras correctas a mi entender, superando ligeramente el centenar de individuos en las principales localidades. Igualmente apenas se han detectado Agachadizas comunes (Gallinago gallinago), con sólo 9 ejemplares observados en Foz, una localidad donde resulta habitual contarlas por decenas. Seguimos contando con la presencia aislada del elegante Archibebe oscuro (Tringa erythropus) en Ortigueira y Ribadeo. El que no se recupera es el Correlimos común (Calidris alpina) que parece no querer superar el medio millar en Ortigueira, cuando hace unos años se contaban el doble o el triple de ejemplares.

- Láridos. Tanto temporal ha traído, lógicamente, observaciones de gaviotas bastante escasas o raras. Caso de las Hiperbóreas (Larus hyperboreus), de las que ha habido un entrada muy importante en diferentes localidades del norte gallego. Por supuesto la famosa Gaviota de Filadelfia (Larus philadelphia) de Cariño también ha entrado en los censos. Varias Canas (Larus canus) completaron lo más destacado de este grupo.

 Bueno, esto es una valoración rápida y casi de memoria, aunque he consultado algunos datos. Una vez contrastados con los censos de años anteriores se podrán sacar más conclusiones. Pero desde luego, podemos calificar esta invernada 2013-2014 como pobre o muy pobre, en líneas generales.

 Hasta la próxima.


viernes, 24 de enero de 2014

De censo pola Ría de Ribadeo

  Hoxe achegábame até a ría de Ribadeo, fronteiriza entre Galiza e Asturies, xunto con Pepe Vidal. Aínda que o censo da SGHN xa foi realizado a semana anterior (por Marcos Otero), tiña ganas de facer unha visita á ría antes da charla do próximo sábado. Xa postos, era unha boa ocasión para repasar algunhas especies das que había números aparentemente moi baixos.

   A maré estaba alta e o mar estaba moi batido dentro da ría. Un problema importante á hora de contar anátidas e localizar aves mergulladoras.


Diferentes enseadas da ría de Ribadeo

   A cousa finalmente saíu bastante ben e puidemos censar o seguinte:

- 2 Mobellas grandes (Gavia immer)
- 1 Mobella ártica (Gavia arctica)
- 12 Mergullóns de pescozo negro (Podiceps nigricollis)

 Mobella grande (Gavia immer)

 Mobella ártica (Gavia arctica)

 Mobella ártica, detalle cabeza


Mergullón de pescozo negro (Podiceps nigricollis)

- 15 Garzas reais (Ardea cinerea)
- 10 Garzotas (Egretta garzetta)
- + Garzas boieiras (Bubulcus ibis) en prados de gando por terras asturianas (non quedamos ata a tardiña para censalas no durmideiro)
- 5 Cullereiros (Platalea leucorodia)
- 53 Corvos mariños reais (Phalacrocorax carbo)

 Cullereiro (Platalea leucorodia), xuvenil

- 2 Águias pescadoras (Pandion haliaetus)
- 462 Patos asubiadores (Anas penelope)
- 344 Lavancos (Anas platyrhynchos)
- 63 Patos frisados (Anas strepera)
- 72 Patos rabilongos (Anas acuta)
- 4 Pentumeiros (Melanitta nigra)
- 14 Gabitas ou Lampareiros (Haematopus ostralegus)
- 113 Mazaricos reais (Numenius arquata)
- 4 Mazaricos chiadores (Numenius phaeopus)
- 3 Mazaricos rabinegros (Limosa limosa)
- 18 Biluricos común (Tringa totanus)
- 2 Biluricos escuros (Tringa erythropus)
- 65 Biluricos claros (Tringa nebularia)
- 2 Biluricos das rochas (Actitis hypoleucos)



Pilro común (Calidiris alpina)

- 210+ Pilros comúns (Calidris alpina)
- 7 Gaivotóns (Larus marinus)
- +++ Gaivotas comúns (Larus spp)
- 2 Carráns cristados (Sterna sandvicensis)

 Como vedes, a cousa está moi frouxa este ano. Marcos mellorou un pouco estas cifras a semana pasada pero seguen a ser uns números moi baixos para o que é esta ría e, sobre todo, para o que foi esta ría, que veu a menos nos últimos anos. 

 Un grande misterio a invernada de aves acuáticas. Depende do frío na Europa occidental, da situación e conservación dos principais humidais, dos cambios acontecidos nos seus hábitats, de tantas cousas que se nos escapan que, ano tras ano, ún non sabe realmente o que se vai atopar ata que se pon diante do telescopio e comeza a nosa rutina favorita, a rutina dos censadores: un , dous, tres, catro, seis, dez, vinte, cen,...


martes, 21 de enero de 2014

Jornada ornitológica em Ribadéu

Imos fazer um chisco de publicidade. Quique Sampedro invitóu-me a participar em umha jornada ornitológica na sua querida Ría de Ribadeu. O vindeiro 1 de Fevreiro, véspera do dia dos humidais, terá lugar em horário de mahá e tarde.

 Ao meio-dia faremos umha charla sobre o valor ornitológico (e outros) que possúe esta ria cantábrica. Já pola tarde daremos umha volta para tentar observar as principais espécies que convertem este humidal num dos máis importantes a nível galego (e também asturiao).


 Por aló andaremos! (a ver se o tempo tam malo que estamos a ter na Galiza milhora um pouco)

sábado, 18 de enero de 2014

Sorpresa en el censo de Ortigueira. Otra Foca gris!

   Los inviernos fríos, con ola de frío polar en el occidente europeo, nos llenan los humedales con Avefrías, Chorlitos y anátidas varias. Pero este año se ha caracterizado por una sucesión interminable de fortísimos temporales marítimos. Algo que ha favorecido la aparición de especies relacionadas con el medio marino: Paíños, Colimbos, Negrones o Gaviotas hiperbóreas en abundancia. Además de las aves, también se han acercado a nuestras costas varios tipos de cetáceos (que lamentablemente suelen acabar en varamiento y muerte) y también focas, o "Lobos mariños", como se conocen por aquí.

 Hoy tenía que censar Ortigueira a lo bestia. Todo en un día, ya que la visita anterior se había visto frutrada por las circunstancias adversas de todo tipo. La verdad es que eso implica rozar los límites de mi capacidad censadora, pero finalmente se logró un censo muy correcto, a pesar del mal tiempo. Pero cual sería mi sorpresa al encontrarme en la playa de Cariño con este ejemplar de Foca gris (Halychoerus gripus).


   La distancia y la falta de luz (caía cada chaparrón de granizo que pa qué) no me ayudaron a registrar la visita de este personaje tan especial. Por lo menos pude tomar unas imágenes testimoniales.


  En el agua, recuerda vagamente a las Nutrias (Lutra lutra), con las que estoy muy familiarizado. Pero, a parte de su mayor tamaño, lógicamente (aunque en hembras y jóvenes no se nota tanto) sus movimientos mucho más lentos eran completamente diferentes a los del mustélido. Todo como "a camara lenta". De hecho permanecía mucho tiempo estática con la cabeza fuera del agua, olisqueando en una y otra dirección.


   La silueta dorsal también ofrece un aspecto muy diferente a la Nutria, con la que se podría confundir en nuestra rías, dada la abundancia de ésta. Pero ese hocico recto y largo, que la diferencia de su prima, la Foca común o moteada (Phoca vitulina) o la ausencia de orejas patentes son diagnósticos.


    En Galiza aparece regularmente. Normalmente individuos jóvenes solitarios. Pero existe una observación (de Antón Carro Garrote, un compañero de trabajo), de un grupo muy numeroso con varias decenas de ejemplares, en la acantilada costa de San Andrés de Teixido, Cedeira. Una cita extraordinaria que no pudo confirmarse más que por la palabra de Antón. Contrastando toda la información con nuestro experto, Juan Ignacio Díaz da Silva (de la SGHN y CEMMA), parece que aquella observación podría ser bastante verídica.


   Este ejemplar estaba bastante pasivo. Pero si queréis ver unas fotos chulas del ejemplar que hay ahora en Malpica (A Coruña) podéis pinchar en el blog de Fernando Pereiras, donde ha publicado unas fotos estupendas en las cuales podemos ver a una Foca gris comiendo Sepias y Jureles (creo)


  Del censo, ah que se me olvidaba...

 Los datos completos serán publicados en su momento reunidos en una publicación de la Sociedade Galega de Historia Natural. Pero os puedo adelantar alguna que otra cosa:

- Se han observado, un año más, 4 especies de somormujos (Podiceps cristatus, Podiceps auritus, Podiceps nigricollis y Tachybaptus ruficollis).
- Hemos tenido el récord de Espátulas (Platalea leucorodia), con una cifra elevadísima de 19 ejemplares!
- Como era de esperar, no ha sido un buen año para la invernada de anátidas. Cifras muy pobres de Anas platyrhynchos, Anas clypeata o Anas crecca. Eso si, el Ánade silbón (Anas penelope) en sus números habituales, con 1342 individuos.
- 1 Focha (Fulica atra) Luego de su desaparición hace años en las rías cantábricas gallegas (Ribadeo y Ortigueira), este año era noticia la observación de un ejemplar en la ensenada de Cuíña-A Lagarea.
- De limícolas, lo habitual. El Correlimos común (Calidris alpina) no consigue recuperarse, con 445 individuos censados. Los Zarapitos y Agujas siguen siendo las especies más representativas cuantitativamente, junto a los Ostreros. Bien el Chorlito gris (Pluvialis squatarola), con 146 bichos, un buen número para esta localidad. Y 4 Avefrías (Vanellus vanellus), buscando algo de frío
- Por supuesto, las dos gaviotas raras: la Filadelfia (Larus philadelphia) y las hiperbóreas (Larus hyperboreus), de las que quizá hubo tres ejemplares diferentes.

  En fin, que vengo contento. El pronóstico era muy negro, pero el censo quedó bastante bien. Con cifras pobres, debido a la bonanza de este período invernal, pero con una precisión que no esperaba a primera hora de la mañana, viendo el panorama meteorológico que había.

 Eso si, no se pudo censar las gaviotas más comunes ni alguna otra especie importante (Phalacrocorax carbo, por ejemplo). Pero malo será que el próximo fin de semana no se puedan completar esas cosillas.

sábado, 11 de enero de 2014

Ortigueira. Un censo imposíbel.

  Na teoría hoxe había ser a primeira parte do censo SGHN en Ortigueira.

  Non me canso de repetir a dificultade extrema que ten esta ría á hora de censar. Cada ano, é o maior desafío ao que me enfrento na miña faceta de censador. Se as cousas saen ben, pódese completar o censo en dúas xornadas; cunha condición sine qua non: as especies censadas deben contarse na mesma xornada. Non vale contar hoxe unha parte e o resto a semana que vén!

 Esta mañá tiña pensado facer básicamente anátidas. Pero: "Cando non se pode... non se pode e, ademáis, é imposible" como dicía un amigo.


  A densa néboa que cobría a ría a primeira hora escaralloume completamente o plano previsto. Na enseada de Ladrido (foto superior) a cousa non era moi heavy, pero na ría central (foto inferior) non se vía a dez metros.


  Este problema obrigoume a mudar de maneira radical o itinerario previsto incialmente. Así que decidín comezar pr Ladrido e ir tirando para dentro. En condicións normais xa hai que ir moi rápido para que a marea non te mova os bandos entre as áreas de alimentación e as de repouso. Pero se aínda encima che quitan dúas horas de visibilidade (ata que levantou a néboa) xa vos podedes imaxinar o panorama.

 Eulogio, do grupo Calidris, preguntábame un día se isto de censar  Ortigueira unha soa persoa non era moi estresante. Non o imaxinas Eulogio.... Pero logo cando ves logo os resultados,  venche un subidón que che quita os pesares todos e te compensa enormemente o esforzo realizado.

 Mergullón real (Podiceps auritus)

  Pero hoxe Ortigueira non quería ser censada... Cando comezaba a facer conteos parciais nas paradas típicas, deime conta dun boreo que pa qué. Todos os cazadores de Europa estaban reunidos na ría! (ou pouco menos). Que conste que estou a prol do control do Xabalí, cómo e onde sexa, polos graves danos ecolóxicos que producen nos ecosistemas. Pero non o día do censo, coño!

 E, precisamente, a enseada de Feás estaba saturada de cazadores. Este pequeno esteiro é vital para completar o censo de anátidas, e cando conducía por aló, rodeado por fulanos con chaleco reflectante e escopetas a ambos lados da estrada, acordeime que a SGHN non paga por este traballo e que teño moitas ganas de volver a estar con certa rapaza emigrada en Girona (pensade que a miña cazadora é exactamente color Xabalí). Así que abandonei esa idea por motivos de supervivencia.

Patos brancos (Tadorna tadorna)

 Ún, que é censador patolóxico, decidíu cambiar de novo o "protocolo de censo". Pois vamos a San Claudio as completar nebularia, arquata, e intentar redondear penelope... pensei... (iluso eu).

 Ai, amigos, porque faltaba a guinda.
  A Tartaraña das xunqueiras (Circus aeruginosus) era unha especie descoñecida na ría como invernante ata hai un par de anos. Pero un exemplar decidíu, por sus muertos, que Xabi non censaba a ría hoxe. Se me dixeran que era unha Tartaraña de xoguete teledirixida, creeríao perfectamente. Porque non é normal que alí onde aparecía eu, aparecía ela, para moverme os bandos de anátidas e limícolas entre Senra e San claudio, ou entre Cuíña e Senra, ou entre San Claudio e Mera.

 Chegado este ponto, entendín que unha retirada a tempo é unha vitoria.

 A ver se a vindeira semana non aparece este contubernio de catastróficas coincidencias e se pode censar aquilo. Un censo extrordinariamente esixente de por si. Pero que hoxe, simplemente, era imposíbel.

martes, 7 de enero de 2014

A Frouxeira abreu. É hora de pedir responsabilidades

  Esta mañá pasaba pola ría de Ferrol para censar varias cousas importantes (aves mergulladoras e limícolas). Estaban todos os que tiñan que estar, así que arranquei pitando ata Valdoviño, ao enterarme pola prensa dixital de que a lagoa abrira espontáneamente onte a última hora.

 Ao chegar, encontreime con un auténtico "overbooking" no aparcadoiro. Entre o lamentable accidente de onte, cando unha onda brutal arrastrou unha familia en Punta Frouxeira, e a apertura do lago, aquilo estaba cheo de Guardia Civil, Policía, Televisión, Protección civil,...Desde aquí espero de todo corazón que atopen os corpos dos desaparecidos e, esperemos, que algún deles con vida.


  Ah, claro, polo medio tamén estaban os todoterreo dos"Vigilantes de la Playa":


   Imaxino que facendo algo....facendo... non sei...controlando...a ver....en fin...iso que fan sempre: nada.

  Primeira parada: trazado da canle aberta polos técnicos da Xunta, por terceiro inverno consecutivo. Resultado: o mesmo que nos tres anos anteriores. Non existe. O mar reclamou de novo o seu espazo e aquilo volve ser o que era antes.

 Ubicación da canle deseñada pola Xunta, completamente cegado polo mar

    Mirando en dirección Oeste, avistábase a desembocadura que a lagoa abreu espontáneamente onte. O lugar onde rachou a barreira de area é o coñecido e esperado por todos (por todos os que coñecemos aquilo, se entende).

 Desembocadura natural da lagoa na praia

  Recoñezo que, nun ataque de "enaxenación mental optimista" quixen ser positivo e, no seu momento, valorei con esperanza este novo trazado que fixeran os da Xunta. Parecía que quizá desta volta, e cun pouquiño de axuda mecánica, puidese consolidarse. Pero os técnicos non axudaron. Así que volta a empezar.

 E porqué non quixeron abrir a canle? Pois volo digo eu agora (iso non vai saír na prensa, pero eu estou aquí para informar).

 Penso que Medio Ambiente quedou preso dos seus propios tecnicismos. A catalogación de hábitats prioritarios e a sectorialización da barra dunar que se fixo no borrador do Estudo de conservación limitaron enormemente as actuacións das palas mecánicas, xa que non podían pisar hábitats prioritarios tal como foron catalogados. Vamos, que o acceso das escavadoras quedaba limitado a espazos de area non vexetada, a praia vaia.
 Non digo que me pareza mal esa limitación coma norma xeral, pero digo eu que haberá casos onde habería que facer unha interpretación flexíbel. Porque aquí estamos falando de familias gravemente afectadas pola inundación, por exemplo. Falamos dunha situación de emerxencia.

 Para os que non se enteraron aínda de nada:
 A LAGOA BALEIRA MÁIS CANDO ABRE SOA, QUE NON VOS ENTERADES!!!


     Se estivesemos nun país civilizado, agora habería unha cascada de dimisións e se abonaría unha importante compensación aos afectados. Pero isto é Galiza, señores e señoras.

   O último inverno, houbo quen culpou ás "vibracións no sistema dunar que provocaban as escavadoras" da apertura da canle. Unha apertura que foi absolutamente espontánea e que, coma onte, os que debían levala a cabo non a fixeron. Estou ansioso por entrar na páxina web de certa organización para ver qué causa atribúen agora a esta apertura: veciños actuando furtivamente pola noite? extraterrestres?, Al Quaeda? o poder opressor espanhol?

   Son tres invernos consecutivos pasando o mesmo. E parece incríble que aínda haxa persoas que defenden que a lagoa só se vacía cando é aberta artificialmente. Quizá é porque vivir en Compostela ou Lugo, non ter pisado a lagoa máis que para saír na foto, e non ter falado coas súas xentes, pois non axuda a coñecela.
 Por outra banda, para os neuróticos obsesionados aínda coa falacia da "desecación da lagoa provocada pola Xunta", recomendaría tratamento de choque urxente en clínica psiquiátrica.

   Eu estiven estes anos intentando informar aló onde me deixaron. Outros, pensando o mesmo ca min, intentan ser políticamente correctos e non mollarse máis do necesario. Creo que é un error. Iso provoca ambiguidade. E nestes casos non se pode ser ambíguo, porque está en xogo a relación xa de por si difícil entra os paisanos e o colectivo naturalista. Tal como anunciaba eu en Galiciaves hai tres anos.  Eu desde logo non penso levar as culpas das nefastas actuacións da Xunta. Porque ao final, queridos seguidores de Bichos, a culpa é dos ecologistas. Sempre! Pero ollo, non vaia ser que nesta ocasión sexa certo (por acción ou por omisión).

domingo, 5 de enero de 2014

Gaviota hiperbórea (Larus hyperboreus)

  Como os decía, ayer hemos ido de censo Marcos Otero Filgueiras y yo a las rías de O Barqueiro y Viveiro, en el norte de Lugo; bueno, la primera de ellas fronteriza con la provincia de A Coruña.

  En estas localidades no hay una diversidad de acuáticas extraordinaria precisamente, pero siempre aparecen cosas entretenidas. En este caso los primeros Alcas (Alca torda), unos pocos Negrones (Melanitta nigra), varios Zampullines cuellinegros (Podiceps nigricollis), Alcatraces (Morus bassanus) y un montón de Gaviones atlánticos (Larus marinus), como más destacado. Igualmente bastantes Gaviotas patiamarillas (Larus michahellis), pero en los últimos años pienso que ha bajado bastante su número.

  Una vez acabado el censo, tuvimos tiempo de realizar una parada en la ría de Ortigueira. El fortísimo viento (hablamos de 80-100 kilómetros por hora, ojo) casi te llevaba el trípode, o a ti, como te despistaras; así que fuimos a Cariño, para intentar ver la Gaviota de Bonaparte. Ésta no apareció, pero si una preciosa Gaviota hiperbórea (Larus hyperboreus) adulta.


  Si en Cedeira me había quedado con las ganas de fotografiar aquel juvenil que viera hace dos semanas, con ésta me despaché a gusto. A pesar del temporal. No exagero, en el borde el muelle era difícil aguantar la posición, y ya no digamos enfocar con una cámara bridge (porque el coche también se movía!)



  La gaviota realizó varias pasadas a nuestro lado. En ese momento reconozco que me acordé de la reflex. Alguna de las fotos en vuelo vale para ver. Pocas...


   Aproveché los conocimientos de Marcos (un crack en "digiscoping") y escuché atentamente todos los consejos que me daba. Una pena de luz y, sobre todo, de viento; las plumas de la gaviota y la propia ave estaban en contínuo movimiento, una complicación extra.


   Pero el ave se comportó. Creo que llegó incluso a aprovechar el coche de "paravientos" una de las veces que se echó cuerpo a tierra para descansar. Reconozco que la acribillé, en plan frikie totás.



  En el mar del puerto aparecieron dos personajes más. Uno de ellos quería salir en "Bichos" y yo le dí la oportunidad.

Eh! quién anda ahí? (Larus hyperboreus + Alca torda)


  En fin, que tanto Marcos como yo lo pasamos pipa con la manera de posar de esta hiperbórea. Probablemente tendrán que pasar muchos años antes de volver a tener otra ocasión como la de ayer.
  Fué una pena que, cuando más cerca la teníamos, no conseguí librarme de varias líneas del muelle, una banda de pintura amarilla y el borde metálico del mismo, que estropearon muchas fotos.

 Qué pena de fondo, mecachis en la mar salada ...

 Un buen regalo de Reyes por el trabajo realizado en los censos.
 Hasta la próxima!

sábado, 4 de enero de 2014

Espectáculo em Ortigueira

  Ontes fazia a última saída relaxada antes dos censos (hoje é "dia de reflexom"). Ademais, adiquei-na à fotografia únicamente, levando para alô tanto a cámara bridge (Canon SX50) como a reflex (EOS 500 + Tamron 70-300). Alternei ambas máquinas ao longo da manhá.

  Na praia e porto de Carinho, pois poucas novidades. Isso si, a famosa Gaivota de Bonaparte mantinha-se no seu canto favorito do peirao (comentava-mo Ricardo Hevia, que aparecia por ali).



   Botava de menos a fotografia reflex para aves en vó. Quánto mais doado resulta! Coma sempre que colho a reflex já nom lembrava apenas os controis e custa-me muito enfocar em modo manual aínda. Mas, como dizia o mestre Antonio, qué divertido é afotar gaivotas nun porto coa reflex!


  Aguantando coma podia o forte vento que soprava em Carinho puidem desfrutar moi perto das idas e vidas deste visitante neártico.


Gaivota de Bonaparte (Larus philadelphia). Fotos: EOS 500

 Previamente, umha Gaivota cana destacava pola sua delicadeza, entre os seus parente maiores concentradas na praia. Esta fermosura de gaivota aparece sobretodo canda temporais de neve e vagas de frio na Europa occidental. Assi pois, éste nom semelha bom ano para a observarem. Nesta ocassom empreguei a bridge (era muita a distáncia):

Gaivota cana (Larus canus). Foto SX50

  Ía achegar-me, pero um plástico preto que se levantou co vento de entre as dunas asustou todas as aves da praia, que saíron voando.

 Já no estuário de Ortigueira, o vento soprava igual de molesto. Polo menos saíu o sol (que se botava de menos). 3 espectaculares Garças brancas (Egretta alba) e un mínimo de 7 Pentumeiros (Melanitta nigra) foi o máis salientável. Certamente as aves estavam moi agochadas entre as canles dos intermareais (unhas canles moi profundas hoje por mor da baixa-mar viva).

  Na seguinte imagem aparescem as tres especies de limícolas meirandes da ria de Ortigueira: Maçarico chiador (Numenius phaeopus, esda.), Maçarico real (Numenius arquata, dta.) Gavita (Haematopus ostralegus, arriba). Todas elas tenhem nesta ria ún dos seus principais lugares de invernada na Península Ibérica. Resulta impossível visitar a ria sem as ver!

"Os tres grandes" de Ortigueira. Foto: SX50

    Os que me ofrecérom o melhor espectáculo da jornada fórom os Culhereiros (Platalea leucorodia). Até un total de 17 exemplares chegárom a se juntar no intermareal do porto. Assi de memoria penso que se trata da cifra de invernada máxima registada (que era de 15), aínda que durante o passo outonal chegou haver até 26 indivíduos, o passado Setembro. Umha mostra do incremento desta espécie que, o mesmo que os ardeidos, estám a aumentar moito os seus efectivos no país todo.


Fotos (2): EOS 500 + Tamron 70-300

  Empreguei tanto a reflex como a bridge, para que vejades a diferença (se a vedes) entre ambas, manexadas pola mesma mao e em igualdade de condiçoes.


Fotos (2): Canon EOS 500 + Tamron VC 70-300 SP

 Foto: SX50

  Havia tres indivíduos anelados. E já sabemos a sua origem graças, cómo nom, ao grande Antonio (rápido coma umha centelha para estas cousas).
   Éste, foi anelado en Terschelling, Boschplaat (Holanda) en Julho de 2012 por Harry Horn. E leva com nós desde finais de Novembro.

Culhereiro anelado em Holanda. Foto: SX50

 E estoutro foi marcado na Alemanha, em Niedersachsen, Maio de 2009, por W.G.S.I. (foi o "nome" que me deu Antonio... bem vale)

Culhereiro anelado em Alemanha. Foto SX50

O seguinte tamém foi anelado em Terschelling (Holanda), por Harry Horn, em Agosto de 1994 (já tem anos!). Todas som havituais da ria, polo visto.

Culhereiro marcado em Holanda Foto: SX50

Foto SX50

  Nom sei se devido à forte baixamar ou para fugir do vento, mas os culhereiros achegárom-se muito cara o peirao de Ortigueira, oferecendo umha portunidade para as fotografar coma nunca antes tivera.

Culhereiro (Platalea leucorodia) Foto: SX50

  Em fim, paseino pipa, comparando as prestaçons das duas cámaras. Espero que vós tamém tivérades desfrutado co espectáculo. 
  Agora toca descansar, aclarar bem os olhos com algum colírio, e ir ponhendo a mente em "modo censo". Só esperemos que a chúvia nom nos machaque moito este ano. Pero nom tem boa pinta o prognóstico, nom.. 
Começamos!Venha:  1,2,4,6,8,10,20,30,40, 100, 1000, .....